وکیل ارث

هنگامی که شخصی فوت میکند دارایی وی به حکم قانون به وراث وی میرسد. معیار ارث بردن قاعده نزدیکی به متوفی یا مورث است. برای ورود به بحث ارث ابتدا لازم است با مصاحبه با وکیل ارث مفاهیم زیر آشنا شوید

جهت ارتباط با وکیل ارث 

با شماره تلفن زیر تماس حاصل فرمایید

ارث چیست؟

ارث در قانون مدنی به معنی مال یا حقی است که پس از مرگ شخص به بازماندگان او میرسد.

مفهوم ترکه چیست؟

ترکه دارایی به جای مانده از مورث است.

مورث چی کسی هست؟

مورث کسی است که ارث به جا میگذارد یا همان متوفی است.

وارث یا وراث چه کسانی هستند؟

وارث یا وراث بازماندگانی هستند که مال و حق مورث پس از مرگ او به آنها میرسد.

به چه کسانی ارث تعلق میگیرد

ترتیب طبقات ارث بر طبق ماده 862 قانون مدنی از قرار زیر هستند:

طبقه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی، و اولاد اولاد متوفی

طبقه دوم: اجداد و بردار و خواهر متوفی و اولاد آنها (اولاد بردار و خواهر)

طبقه سوم: عمو ها و عمه ها و دایی ها و خاله ها و اولاد آنها

نحوه ارث بردن در طبقات ارث

بنا بر راهنمایی های وکیل ارث در ترتیب طبقات ارث، طبقه اول بر طبقه دوم و طبقه دوم بر طبقه سوم اولویت دارد. بنابراین وارثین طبقه دوم وقتی ارث میبرند که از وارثین طبقه اول کسی نباشد. به عنوان مثال تا زمانی که شخصی پدرش یا مادرش یا فرزندش زنده باشند نوبت به برادر یا خواهر وی که در طبقه دوم ارث میباشند نمیرسد. بهمین ترتیب وارث طبقه سوم وقتی ارث میبرد که از وارثین طبقه اول و دوم کسی نباشد. بطور کلی وارثین طبقه بعد وقتی ارث میبرند که از وارثین طبقه قبل کسی وجود نداشته باشد.

نکته دیگری که وجود دارد این است که در هر طبقه از ارث خویشاوندان درجه مقدم، خویشاوندان درجه موخر را از ارث محروم میکنند. بطور مثال در طبقه اول با وجود فرزند دیگر به نوه ارث نمیرسد یا در طبق دوم تا زمانی که فرد خواهر و برادر دارد دیگر نوبت به فرزندان آنها نمیرسد. به عبارت دیگر تا اولاد هستند، اولاد اولاد متوفی ارث نمیبرد. همچنین تا برادر و خواهر هستند اولاد آنها ارث نمیبرند. در طبقه سوم نیز تا عمو و عمه و دایی و خاله هستند اولاد آنها ارث نمیبرند.

بطور مثال اگر شخصی دو پسر داشته باشد و یکی از آنها پیش از پدر (متوفی)، فوت نموده باشد. با این ترتیب هنگام مرگ متوفی، فقط یک پسر وجود داشته باشد. نواده که فرزندان پسر فوت شده هستند، هیچ ارثی نمیبرند. زیرا متوفی هنوز یک پسر دارد که از لحاظ درجه نزدیکتر از نوادگان به متوفی هست. ولی اگر متوفی این پسر را نیز نداشت نوادگان ارث میبرند. در بقیه طبقات نیز به همین ترتیب است.

هیچ خویشاوندی مانع از ارث بردن زن و شوهر نمیشوند. آنها همیشه سهم خود را که ممکن است یک دوم یا یک چهارم یا یک هشتم باشد از اصل ترکه خواهند برد. اما نکته  این است که زوج و زوجه زمانی از یکدیگر ارث میبرند که عقد نکاح آنها دائم باشد و در زمان فوت، رابطه زوجیت بین آنها وجود داشته باشد.

سهم الارث پسر و دختر

اگر همه فرزندان متوفی دختر یا پسر باشند، سهم الارث به طور مساوی بین آنها تقسیم میشود. اگر از جمله وراث متوفی چند فرزند باشد که بعضی دختر و بعضی از آنها هم پسر باشد. مانند دو دختر با دو پسر، پسر دو برابر دختر ارث میبرد.

سهم الارث برادر و خواهر

در طبقه دوم میان برادران و خواهران، سهم برادر دو برابر خواهر خواهد بود. مگر اینکه همه برادر و یا خواهر باشند که در این صورت به طور مساوی بین آنها تقسیم خواهد شد.

سهم الارث مادر

چنانچه هیچ ورثه ای به جز مادر وجود نداشته باشد سهم مادر یک سوم است. ولی در صورتی که ورثه دیگری وجود داشته سهم مادر یک ششم از ترکه است.

ارث زن و شوهر

زوجین به عنوان وارث سببی شناخته شده و با خویشاوندان دیگر در هر طبقه که باشند ارث میبرند. توارث بین زن و شوهر بر مبنای عقد نکاح یا همان ازدواج است. حتی اگر  رابطه زناشویی واقع نشده باشد، با عقد ازدواج توارث بین آنها ایجاد شده است. انحلال ازدواج با طلاق یا فسخ نیز این توارث از بین میرود.

زن مطلقه در عده رجعی در حکم زوجه است و تا پایان مدت عده توارث همچنان باقی است. لذا اگر یکی از زوجین در دوران عده فوت نماید دیگری از او ارث میبرد.

میزان سهم الارث زن و شوهر

در اینجا باید دو حالت را از هم تفکیک کرد. حالت اول موردی است که متوفی فرزند دارد. حالت دوم این که متوفی فرزندی ندارد. در حالت اول اگر زن فوت نماید سهم شوهر یک دوم کل ترکه است. اگر شوهر فوت نماید سهم زن یک چهارم ترکه است. در حالت دوم اگر زن فوت نماید، سهم شوهر یک چهارم ترکه است. اگر شوهر فوت نماید سهم زن یک هشتم ترکه خواهد بود.

اگر زن فوت نماید و هیچ وارثی به غیر از شوهر نداشته باشد، شوهر تمام ترکه را به ارث میبرد. ولی اگر مرد بمیرد و هیچ وارثی به غیر از زن نداشته باشد، زن فقط همان سهم خود را میبرد. لذا بقیه ترکه در حکم مال بلاوارث است.

آیا زن از ملک نیز ارث میبرد؟

طبق مصاحبه انجام شده با وکیل ارث و انحصار وراثت در گذشته زن فقط از بنا و اموال منقول مثل پول و طلا ارث میبرد و از زمین ارث نمیبرد اما از سال ۱۳۷۸ به بعد با اصلاح قانون مدنی، زن از زمین نیز ارث میبرد. اما با این تفاوت که از قیمت زمین ارث میبرد.

در ازدواج موقت بین زن و شوهر توارث وجود دارد؟

خیر، توارث از احکام ازدواج دائم است. در ازدواج موقت زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند.

در نکاح موقت میتوان ارث بردن را شرط نمود؟

خیر، قواعد ارث مربوط به نظم عمومی است. با تراضی طرفین نمیتوان کسی را به شمار وارثان افزود. همچنین نمیتوان کسی را از شمار وارثان محروم کرد.

پیچیدگی مقررات مربوط به ارث توضیح آن به زبان ساده و قابل فهم را سخت تر میکند. در رابطه با امور ارث بهترین راه مشاوره با وکیل ارث و انحصار وراثت است.

شرایط تحقق ارث از نگاه وکیل ارث

• موت مورث
• زنده بودن وارث در زمان فوت

شرط وراثت زنده بودن در زمان فوت مورث است. یعنی اگر فرزند متوفی، قبل از وی، فوت شده باشد، فرزند فوت شده جزو ورثه محسوب نمیشود. لذا سهم وی را به زن و اولا او نمی دهند. بنابران ورثه کسانی هستند که در زمان فوت متوفی زنده هستند.

آیا جنین نیز جزء وراث محسوب میشود؟

جنین در صورتی ارث میبرد که اولاً در زمان فوت، نطفه او انعقاد یافته باشد و ثانیاً زنده هم متولد شود. اگر در زنده متولد شدن جنین شک و تردیدی باشد اصل عدم زنده متولد شدن است.

اگر جنین باعث شود که بقیه افراد موجود در طبقات ارث، ارث نبرند ترکه تقسیم نمی شود تا وضعیت آن مشخص شود که آیا زنده متولد میشود یا نه. به طور مثال چنانچه متوفی برادری دارد که در صورتی ارث میبرد که جنین زنده متولد نشود تا بدنیا آمدن جنین باید برای تقسیم ارث صبر کنند.

ولی چنانچه جنین مانع ارث بردن دیگر خویشاوندان نمیشود و در کنار آنها ارث میبرد، ترکه تقسیم میشود اما به اندازه سهم دو پسر از همان طبقه کنار گذاشته می شود تا وضعیت حمل معلوم شود.

چه کسانی از ارث محروم می شوند

در قانون قتل یکی از موانع مبتلابه ارث شناخته شده است. لذا کسی که مورث خود را عمداً بکشد از ارث او محروم می شود.

وصیت چیست؟

وصیت عملی است که به موجب آن کسی مال خود را، برای بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک نماید.

تا چه میزان از اموال را می توان وصیت کرد؟

هر کسی مطابق قانون تا یک سوم کل اموال خود را میتواند وصیت نماید. مثلا وصیت نماید که صرف امور خیریه شود. یا یک سوم اموال او را پس از مرگ مثلا به فلان پسر و یا دختر او بدهند. حتی به هر شخصی به غیر از وراث بدهند. یا اینکه در هر محل خاصی که متوفی معین کرده، صرف شود. وصیت مازاد بر یک سوم غیر نافذ است و در صورتی اجرا میشود که ورثه رضایت بدهند. بنابراین اگر شخصی وصیت کند که سهم پسر و دختر وی از ترکه بصورت مساوی باشد، این وصیت تا میزانی که یک سوم اموال وی را پوشش دهد اجرا میشود.

عدم امکان محروم کردن وراث از ارث

باید توجه داشت که قوانین مربوط به ارث امری هستند. بنابراین اشخاص نمیتوانند بر خلاف مقررات ارث کاری انجام دهند. هیچ پدر و مادری یا هیچ مورثی نمیتواند ورثه ای را از ارث محروم نماید. بنابراین اینکه بعضی اوقات میشنویم که فلانی پسرش را از ارث محروم کرد، این امر امکانپذیر نمیباشد. البته باید توجه داشت که هر فردی در زمان حیات خود حق هر گونه دخل و تصرف در اموال خود را دارد. پس میتواند تا زمانی که در قید حیات هست نسبت به این گونه امور تصمیم گیری کند. بنابراین میتواند اموال خود به طور مساوی بین فرزندان دختر و پسر خود تقسیم کند. یا با دادن کل اموال خود به تعدادی از فرزندان، ترکه ای برای دیگری باقی نگذارد. با این ترتیب عملا میتواند دیگری یا دیگران را از ارث محروم نماید.

تقسیم ارث

دعوای که به طور معمول در تقسیم ارث ممکن است از ناحیه هر یک از ورثه مطرح گردد دعوای تقسیم ترکه است. این دعوا به دنبال فوت متوفی و اخذ گواهی انحصار وراثت مطرح میگردد.

در ذیل به برخی مقررات حاکم بر این دعوا که عموماً ممکن است مورد سوال خوانندگان باشد اشاره مینماییم.

به موجب ماده 326 قانون مذکور، مقررات قانون مدنی راجع به تقسیم، در مورد تقسیم ترکه جاری است. همچنین مقررات راجع به تقسیم، که در این قانون است، در مورد تقسیم سایر اموال جاری خواهد بود.

دعوای تقسیم ترکه نیاز به تقدیم دادخواست دارد. به طور معمولا این دعوا از سوی یکی از وراث طرح میشود و به طور معمول ترکه تصفیه شده، تقسیم میشود.

باید توجه داشت در دادخواست تقسیم ترکه باید همه شریکان یا وراث طرف دعوا قرار بگیرند. درخواست کتبی تقسیم باید حاوی نام وارثان و اشخاص دیگری که ترکه باید بین آنها تقسیم شود و سهام هر یک باشد.

بر اساس ماده 313 قانون مذکور وراث به هر نحوی که بخواهند میتوانند ترکه را مابین خود تقسیم نمایند. به شرطی که تمام ورثه و اشخاصی که در ترکه شرکت دارند حاضر و رشید باشند. لیکن اگر بین آنها محجور یا غائب باشد، تقسیم ترکه به توسط نمایندگان آنها در دادگاه به عمل می آید.

نحوه تقسیم ارث

1. افراز: یعنی به گونه ای که برای هر یک از ورثه از هر نوع اموال حصه ای معین شود.
2. تقسیم به تعدیل: در صورت عدم امکان افراز، تقسیم به تعدیل انجام میشود. تقسیم به تعدیل به معنای برابر نمودن بهای سهام است هر چند که موضوع آنها متفاوت باشد.
3. تقسیم به رد: در صورتی که تقسیم به تعدیل ممکن نباشد تقسیم به رد انجام میشود. در واقع دادگاه ناچار میشود تعدیل را به وسیله پرداخت مبلغی پول یا مال اضافی امکان پذیر سازد.
4. اجبار به فروش و تقسیم ثمن: به عنوان آخرین راه استفاده میشود. در صورتی که ترکه قابل تقسیم و تعدیل نباشد، ممکن است فروخته شده و بهای آن تقسیم شود. اعم از اینکه ترکه منقول و غیر منقول باشد.