مهریه چیست

در این مقاله قصد داریم در مورد مهمترین حقوق مالی ناشی از رابطه زوجیت توضیح دهیم. مهریه در لغت به معنای مالی است که به هنگام عقد ازدواج

از ناحیه زوج به زوجه پرداخت می شود. مهریه هم در نکاح دائم وجود دارد و هم در نکاح موقت. در این مقاله سعی خواهیم کرد در خصوص میزان مهریه و انواع مهریه از حیث نحوه مطالبه و آثار حقوقی مهریه و سوالات متداول در این زمینه از دیدگاه وکیل مهریه بپردازیم.

مرکز تخصصی وکالت و مشاوره حقوقی دادهومان

جهت مشاوره با وکیل مهریه

با شماره تلفن زیر تماس حاصل نمایید

میزان مهریه

به طور کلی میزان مهریه به صورت توافقی بین زوجین تعیین می شود و برای میزان مهریه قانون حداقل و حداکثری معین نکرده است. اصولاً برای تعیین میزان مهریه دختر باکره به امثال وضعیت اجتماعی و خانواده آن دختر و عرف آن محل توجه می شود. اما در نهایت آنچه تعیین کننده است توافق دو طرف می باشد و بهتر است میزان مهریه معقول و متعارف در نظر گرفته شود و خیلی خارج از عرف جامعه تعیین نشود. اگر مهریه وجه نقد باشد هر زمان که زوجه بخواهد مهریه خود را مطالبه نماید، میزان مهریه به نرخ روز محاسبه خواهد شد.

 میزان مهریه در دوران نامزدی

پس از وقوع عقد ازدواج میزان مهریه همان است که در سند ازداج نوشته شده و تفاوتی ندارد که زوجین در دوران عقد یا همان نامزدی می باشند یا اینکه زندگی مشترک خود را شروع کرده اند. اگر زوجه قصد مطالبه مهریه داشته باشد، زوج باید مهریه را تمام و کمال به او پرداخت نماید. تنها در یک حالت است که میزان مهریه نصف در نظر گرفته می شود. آن هم موردی است که زوجین بخواهند در دوران نامزدی از یکدیگر جدا شوند و زوجه باکره باشد که در این حالت نصف مهریه به زوجه تعلق خواهد گرفت.

مقدار مهریه در عقد موقت

در خصوص مقدار مهریه در عقد موقت از دیدگاه وکیل مهریه تعیین مهریه در ازدواج موقت الزامی است و ازدواج موقت بدون مهریه باطل می باشد. اما باید بدانید میزان مهریه ازدواج موقت حائز اهمیت نمی باشد و هر آنچه که مالیت داشته باشد ولو ارزش پولی زیادی نداشته باشد، مثلاً یک شاخه گل رز را می توان به عنوان مهریه تعیین نمود. در قانون ایران حداقل میزان مهریه در عقد موقت مشخص نشده است و به هر میزانی که بخواهید می توانید تعیین کنید. به طور کلی مقدار مهریه در ازدواج موقت که از ارکان عقد است با توافق دو طرف تعیین می شود.

آیا مهریه زندان دارد؟

به عبارتی حکم مهریه چیست؟ در رابطه با اینکه مهریه زندان دارد یا خیر به تفکیک در بالا توضیح دادیم. مطابق قانون جدید مهریه و به طور کلی سیاست های کلی حبس زدایی می توان گفت گرفتن حکم جلب برای عدم پرداخت مهریه نیاز به گذراندن مراحل قانونی زیادی دارد و با طی نمودن آن مراحل مهریه زندان خواهد داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص و انجام مشاوره تخصصی با وکیل مهریه می توانید از طریق خطوط دفتر با ما تماس بگیرید.

انواع مهریه

نحوه مطالبه مهربه بستگی به توافق زوجین در زمان عقد ازدواج می باشد. در این زمینه زوجین توافقات خود را در سند ازدواج امضاء می نمایند. در این رابطه یا توافق زوجین بر مطالبه مهریه به صورت عند المطالبه است و یا اینکه طرفین توافق می کنند مهریه به صورت عند الاستطاعه پرداخت شود که در زیر به توضیح این دو نوع مهریه می پردازیم.

مهریه عندالمطالبه

در خصوص اینکه مهریه عندالمطالبه چیست؟ می توان گفت اگر در سند ازدواج در قسمت مهریه و صداق لفظ عندالمطالبه قید شده باشد، بدین معناست که زوجه هر زمانی بخواهد می تواند مهریه خود را مطالبه نماید. به عبارت دیگر مهریه به صورت یک دین بر ذمه زوج مستقر شده است و به محض درخواست زوجه باید به او پرداخت شود و این مطالبه نیز به توانایی زوج در پرداخت مهریه ارتباطی نخواهد داشت. در ادامه قصد داریم به چند سوال پرتکرار در خصوص مهریه عندالمطالبه پاسخ دهیم:

مهریه عندالمطالبه چقدر است؟

 در مورد اینکه مهریه عندالمطالبه چقدر است، باید گفت طرفین عقد نکاح یعنی زوج و زوجه تصمیم می گیرند که مهریه چقدر باشد. میزان مهریه به صورت توافقی بین طرفین تعیین خواهد شد و محدودیتی برای توافق از حیث میزان آن ندارد.

مهریه عندالمطالبه چگونه پرداخت می شود؟

 در پاسخ به این سوال باید بگوییم که همانطور که از اسم این نوع از مهریه بر می آید، هر زمان که زوجه مهریه را مطالبه نمود، ولو یک دقیقه بعد از خواندن صیغه عقد باشد، زوج مکلف به پرداخت کل آن می باشد.

مهریه عندالمطالبه زندان دارد؟

در رابطه با مهریه عند المطالبه در قانون جدید، با توجه به ماده 22 قانون حمایت خانواده باید بگوییم که برای مهریه تا ۱۱۰ عدد سکه، حکم جلب یا همان حکم زندان وجود دارد و بیشتر از ۱۱۰ سکه تمام بهاری آزادی در هر صورت مهریه حکم جلب ندارد و ملاک پرداخت تمکن و دارایی زوج می باشد.

مهریه عندالمطالبه قسطی می شود؟

در پاسخ به این سوال که مهریه عندالمطالبه قسطی می شود یا خیر نمی توان حکم کلی داد، این مورد بسته به اینکه زوج توان مالی به جهت پرداخت مهریه را داشته باشد یا خیر متفاوت است و قاضی محترم در این خصوص تصمیم گیری می کند. زوجی که توان مالی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار بدهد و درخواست تقسیط مهریه را بنماید. دادگاه با توجه به توان مالی زوج مهریه عندالمطالبه را تقسیط خواهد نمود ولیکن در صورتی که زوج توان مالی پرداخت یکجا را داشته باشد مکلف است یکجا پرداخت نماید و تقسیط نخواهد شد.

مهریه عند الاستطاعه

نوع دیگر مهریه، مهریه عندالاستطاعه می باشد. سوالی که ممکن است ایجاد شود این است که مهریه عندالاستطاعه چیست؟ عندالاستطاعه به این معنی است که زوج زمانی مکلف به پرداخت مهریه می باشد که توانایی پرداخت آن را داشته باشد. یعنی مالی به غیر از مستثنیات دین داشته باشد. زوجه در رابطه با مطالبه مهریه عندالاستطاعه باید در زمان تقدیم دادخواست، لیست اموال زوج را نیز به دادگاه معرفی نماید تا از این طریق بتواند استطاعت او در پرداخت مهریه را به اثبات برساند و او را ملزم به پرداخت مهریه نماید. احکام مهریه عندالاستطاعه در عقد موقت همانند عقد دائم است و از این جهت با هم تفاوت ندارند.

 مهریه عندالاستطاعه و ممنوع الخروجی

  در مهریه عند الاستطاعه ممنوع الخروجی زوج امکان پذیر است و زوجه می تواند درخواست ممنوع الخروجی زوج را بدهد.

مهریه عندالاستطاعه بعد از فوت شوهر

در مورد حکم مهریه عندالاستطاعه بعد از فوت شوهر نیز می توان گفت که اگر از شوهر به میزان مهریه عندالاستطاعه مالی به جا مانده باشد، زوجه او می تواند از ماترک مهریه خود را به عنوان دینی که بر ذمه شوهرش بوده، وصول نماید.

مهریه عندالاستطاعه و حق حبس

بر اساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی:” زن می تواند تا زمانی که مهریه به او تسلیم نشده است، از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.” با توجه به این ماده، در مورد مهریه عندالاستطاعه و حق حبس می توان اینگونه نتیجه گرفت که  به دلیل اینکه مهریه عندالاستطاعه حال نیست، حق حبس نیزدر آن جاری نمی شود. یعنی اگر مهریه زن عندالاستطاعه باشد، دیگر او امکان استفاده از حق حبس را نخواهد داشت. بلکه زن در صورتی می تواند از حق حبس استفاده کرده و از تمکین اعم از عام و خاص در برابر شوهر خود خودداری نماید که مهریه اش عندالمطالبه باشد. یعنی در صورت مطالبه زن مرد مکلف به پرداخت مهر باشد.

آیا مهریه عندالاستطاعه زندان دارد؟

سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که آیا مهریه عندالاستطاعه زندان دارد؟ در پاسخ باید گفت که یکی از آثار مهریه عندالاستطاعه زندانی نشدن مرد به جهت عدم توانایی او در پرداخت مهریه همسر است. زوج در صورت اثبات استطاعت مالی شوهر حق مطالبه دارد و باید لیست اموال شوهر را به دادگاه ارائه بدهد و مهریه از اموال وصوع می شود. بنابراین مهریه عندالاستطاعه زندان ندارد.

فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

با عنایت به مطالبی که در بالا گفتیم تفاوت اصلی مهریه عند المطالبه با مهریه عندالمطالبه در نحوه مطالبه آن است. هر دو مهریه بعد از وقوع عقد بر ذمه زوج مستقر می شود و تفاوت در این است که مهریه عند المطالبه را زوجه هر زمان که اراده کند می تواند مطالبه کند ولی مهریه عندالاستطاعه را زوجه در صورتی می تواند مطالبه کند که ثابت نماید زوج توانایی پرداخت مهریه را دارد.

گاهی اوقات مشاهده شده است که سردفتر ثبت ازدواج در رابطه با اینکه مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه است به زوجه توضیحات لازم را نمی دهد و او بدون اطلاع از آثاری که این موضوع از منظر حقوقی دارد، عقدنامه را امضا می کند و بعدها برای مطالبه مهریه به مشکل بر می خورد. بهتر است قبل از تعیین مهریه، حتماً از وکیل مهریه مشورت بگیرید و با آگاهی و دید باز مهریه خود را تعیین کنید.

ابرا مهریه چیست؟

ابرا مهریه به این معناست که زوجه از حقی که بر ذمه زوج دارد، به طور کلی صرفنظر می نماید و ذمه زوج را از پرداخت تمام یا قسمتی از مهریه بری می کند. این عمل در یکی از دفاتر اسناد رسمی قابل انجام است. زوجین به دفتر اسناد رسمی مراجعه می کنند و با تنظیم سند اقرارنامه غیر مالی، زوجه ذمه زوج را از پرداخت مهریه ابرا می نماید. با امضای این سند مهریه زوجه از بین می رود و دیگر قابل بازگشت نمی باشد و زوجه حق مطالبه مجدد مهریه را ندارد.

بذل مهریه چیست؟

در عمل حقوقی بذل مهریه، زوجه با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی و تنظیم سند اقرارنامه غیر مالی، مهریه خود را به زوج بذل می نماید. پس از بذل مهریه، دین زوج نسبت به پرداخت مهریه ساقط می شود و مهریه دیگر قابل مطالبه از ناحیه زوجه نیست.

مهریه در خارج از کشور

شرایط گرفتن مهریه در خارج از کشور با داخل کشور تفاوتی ندارد. ایرانیانی که خارجاز کشور زندگی می کنند زوجه ای که مقیم خارج از کشور است و قصد مطالبه مهریه خود را دارد می تواند به وکیل پایه یک دادگستری در داخل کشور که در خصوص امور حقوقی خانواده و مهریه فعالیت می کند وکالت دهد تا مراحل به اجرا گذاشتن مهریه را انجام بدهد.

مهریه زن ناشزه

با توجه به توضیحاتی که ارائه دادیم، در این قسمت می خواهیم درخصوص بعضی از باورهای اشتباه در مورد مهریه صحبت کنیم. اولین باور در خصوص مهریه زن ناشزه می باشد. اکثر مردم جامعه اینگونه تصور می کنند که زن ناشزه مهریه ندارد، در حالیکه باید بدانیم به زن ناشره نفقه تعلق نمی گیرد و نشوز به مهریه لطمه ای وارد نمی کند لذا مهریه به زن ناشزه تعلق می گیرد.

 مهریه زن فوت شده

در مورد مهریه زن فوت شده نیز شایعات زیاد است اما آنچه صحیح است این است که وراث مهریه زن فوت شده که وارث قانونی متوفی می باشند می توانند مهریه مورث خود را از شوهرش مطالبه نمایند.

مهریه زن بدون بچه

باور دیگری که شایع است این می باشد که مهریه زن بدون بچه قابل پرداخت نمی باشد. یازن بدون بچه مهریه ندارد. در حالیکه مطابق قانون مهریه زن در هر حالتی که باشد باید پرداخت گردد و داشتن و نداشتن بچه تاثیری در این موضوع ندارد.

مشاوره حقوقی با وکیل مهریه